Het infectieuze bronchitis virus (IBV) komt wereldwijd in veel varianten voor. En is volgens de Wereldbank zelfs het virus dat na vogelpest de grootste schade veroorzaakt in de pluimveehouderij. Sinds begin 2017 is op ruim 60 Nederlandse pluimveebedrijven met klachten een ongebruikelijke IBV stam gedetecteerd. Met ei-productieproblemen en verhoogde uitval door E. coli tot gevolg. In opdracht van de pluimveesector onderzocht GD deze nieuwe IBV-stam. Lijkt deze nieuwe stam op de stammen die we al kennen?
Door het serotype te bepalen van de nieuwe IBV-stam wordt duidelijk wat voor stam het is, en wat voor impact het mogelijk kan hebben. Een serotype is een specifiek subtype van een bepaalde ziekteverwekker, IBV in dit geval. Dit is een belangrijke, eerste stap voor het bepalen van de mogelijke gevolgen die de nieuwe stam heeft. GD heeft dit onderzocht, dankzij financiering via de onderzoeksbijdrage van de pluimveesector.
Nieuwe IBV-stam wijkt sterk af van bekende stammen
Via specifieke testen bleek de nieuwe IBV-stam (D181) een nieuw serotype te zijn. De stam is wel genetisch en serologisch verwant aan een bekende stam (D1466), maar wijkt toch te sterk af van de bekende IBV-stammen om tot één van de reeds bekende serotypen gerekend te kunnen worden. Hierdoor kan de impact van de stam onvoldoende ingeschat wordt, en is er verder onderzoek naar gedaan. Hieruit bleek het volgende:
- Infectie met de nieuwe stam (D181) bij volwassen leghennen zonder co-infecties leidt tot een legdaling zonder respiratoire verschijnselen.
- Beschikbare vaccinstammen wekken geen neutraliserende antistoffen tegen D181 op. Hierdoor is het niet zeker of de huidige vaccin(combinatie)s voldoende bescherming bieden tegen D181. Mogelijk dat combinaties van vaccinstammen wel goede kruisbescherming bieden.
Kortom, de nieuwe IBV-stam D181 is een nieuw serotype, leidt experimenteel tot legdaling en is mogelijk niet te bestrijden via de huidige vaccinstammen. Om deze redenen laat de pluimveesector ook in 2020 onderzoek uitvoeren naar deze stam.
Vervolg: kunnen nieuwe IBV-stammen nierschade en schijnleg veroorzaken?
In 2020 vindt er vervolgonderzoek plaats naar twee nieuwe IBV-stammen die veel voorkomen in Nederland: D181 én D2860. De tweede stam (D2860) wordt inmiddels aangetoond op leg, vermeerderings- en grootouderbedrijven in Nederland, België en Duitsland. Beide stammen wijken sterk genetisch af van de gebruikelijke IBV-stammen en vaccins. Onder experimentele omstandigheden wordt onderzocht of deze stammen schijnleg of nierschade kunnen veroorzaken als jonge dieren besmet raken. Beide gevolgen leiden namelijk tot forse schade. Afhankelijk van de uitkomst van het experiment zal de aandacht voor deze twee IBV-stammen bij het samenstellen van vaccinatieprogramma’s voor leghennen en (groot-)ouderdieren aangepast kunnen worden.
Lees hier meer over veterinaire praktijkonderzoeken, gefinancierd door de pluimveesector via de onderzoeksbijdrage.
